Επανάληψη, το διαχρονικό παιχνίδι του τραύματος & της φαντασίωσης
Εισηγητής: Στέλιος Μωριάτης Η φετινή θεματική της Σχολής, Τρ(α)υματικότητες, καταπιάνεται με μια δόκιμη έννοια, η σύγχρονη χρήση της οποίας καθίσταται αμφιλεγόμενη στο βαθμό που δεν γνωρίζουμε πραγματικά σε ποια ιδιότητα του πράγματος αναφέρεται. Θα ήταν αρκετό να επεξεργαστούμε το τί εννοούσε ο Φρόιντ όταν μιλούσε για το τραύμα στο βαθμό που η σύνδεσή με την έννοια της επανάληψης, οδήγησε στην δυναμική που ενεργοποίησε την άρθρωσή του στο πεδίο του ασυνειδήτου, της γλώσσας και της ψυχαναλυτικής κλινικής ; O Φρόυντ, το 1920, ανακαλύπτει στον πυρήνα της πρωτογενούς διεργασίας της απώθησης δυο τύπους ενορμήσεων : την ενόρμηση του θανάτου η οποία τείνει να επαναφέρει το έμβιο σε μια ανόργανη κατάσταση και την ενόρμηση της ζωής ( σεξουαλικού χαρακτήρα) που ωθεί στην ερωτική συνεύρεση και δημιουργεί πιο ευρείες συντεταγμένες. Οι δυο αυτές εκδοχές, μεταφράζουν τους τρόπους, τις δομές του όντος, υπό την προϋπόθεση ότι δεν ορίζουμε το είναι μέσα από τον κυρίαρχο λόγο αλλά μέσα από την ροή και την κινητικότητα του Έρωτα. Αυτό που προτείνει ο Φρόυντ με την Μεταψυχολογία του είναι μια νέα οντολογία η οποία φαίνεται να μεταφράζει στην δυτική σκέψη την σταθερή αρχή του μη-είναι, θεματική την οποία εξετάζει και ο Πλάτωνας στον Σοφιστή, εάν μας επιτραπεί εν προκειμένω μια τέτοια αναδρομή. Με άλλα λόγια ο θάνατος ορίζει ένα πρωταρχικό δεδομένο, την λίμπιντο. Στην φροϋδική βιολογία, κατ’ αυτή την έννοια υποβόσκει, υπολανθάνει μια κοινωνική θεώρηση. Το τραύμα βέβαια και η φαντασίωση παραμένουν δύο σημαντικές έννοιες για την ψυχαναλυτική κλινική. Η δημόσια όμως επιτυχία τους και ο τρόπος με τον οποίο έχουν γίνει μέρος του καθημερινού λόγου τις έχουν συχνά διαστρεβλώσει, σε βαθμό που η σύγχρονη χρήση τους να καθιστά αναγκαία την εκ νέου επεξεργασία τους, χωρίς να παραβλέπεται ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι υφίστανται διαδοχικούς τραυματισμούς με αποτέλεσμα να έχουν γίνει τόσο ευάλωτοι μέσα από την επικαιρότητα ώστε να καθίσταται...
Continue Reading
Continue Reading