Ανάγκη- Αίτημα- Επιθυμία

Εισηγήτρια : Άννα Χριστοδουλάκη

Η ανάγκη, που σχετίζεται με τη βιολογική ικανοποίηση, εκδηλώνεται αρχικά μέσα από το πρώτο κλάμα ενός βρέφους. Πρόκειται για μια πρωτογενή έκφραση, που παραμένει έξω από τη γλώσσα, άμεση και αδιαμεσολάβητη.

Το αίτημα, από την άλλη, αναδύεται όταν η ανάγκη εισέρχεται στη γλώσσα, χωρίς όμως να εξαντλείται στην εκπλήρωση της, αλλά δημιουργώντας ένα πεδίο όπου το αίτημα υπερβαίνει την ανάγκη.

Ένα παιδί δηλαδή δεν αναζητά μόνο ικανοποίηση, αλλά και κάτι παραπάνω. Αναζητά τη θέση του στον λόγο και στο βλέμμα του Άλλου. Αναζητά την αγάπη.

Έτσι, κάθε «Δώσε μου» μεταφράζεται σε «Αγάπησέ με».

Η αγάπη, με τη σειρά της, δεν είναι ποτέ απλώς μια συναισθηματική απόκριση, δεν είναι πλήρωση μιας έλλειψης. Είναι τρόπος με τον οποίο ο Άλλος απαντά στο αίτημα, αποκαλύπτοντας ή συγκαλύπτοντας την έλλειψη που τον θεμελιώνει.

Όσο κι αν ικανοποιηθεί μια ανάγκη ή απαντηθεί ένα αίτημα πάντοτε κάτι μένει ανικανοποίητο. Ένα υπόλειμμα που δεν μπορεί ούτε να πληρωθεί ούτε να εξαφανιστεί.

Βέβαια, ο στόχος της αναλυτικής πράξης δεν είναι ούτε να ικανοποιήσει το αίτημα ούτε να ανταποδώσει αγάπη, αλλά να αναδείξει ακριβώς εκείνο που μένει ως υπόλειμμα: Εκείνο ακριβώς το σημείο όπου το αίτημα και η αγάπη δεν συναντιούνται ποτέ πλήρως.

Και αν ένα αίτημα κρύβει πάντα κάτι που δεν λέγεται ή κάτι που δεν ακούγεται, είναι σε εκείνο το σημείο «σιωπής» που καλείται ο αναλυτής να αναζητήσει το ίχνος της επιθυμίας.

Ημερομηνίες: 22/11, 13/12/2025 & 17/01, 28/02, 14/03/2026

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Σ. Φρόιντ, «Τρεις μελέτες για τη θεωρία της σεξουαλικότητας», 1905. Εκδ. Νίκας

Σ. Φρόιντ, Η παιδική γενετησία οργάνωση, Περιοδικό Fort – τεύχος Α , Εκδ. Ψυχογιός, Αθήνα, 2011

Ζακ Λακάν, Το Σεμινάριο 4ο βιβλίο, Η σχέση αντικειμένου, 1956- 1957. Εκδ.Ψυχογιός

Ζακ Λακάν, Το Σεμινάριο 8ο βιβλίο, Η μεταβίβαση, Εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα,2019

Ζ. Λακάν, Το Σεμινάριο, 10ο βιβλίο, Το Άγχος, Εκδ, Εκκρεμές.

Ζακ Λακάν, Το Σεμινάριο 11ο βιβλίο, Οι τέσσερις θεμελιακές έννοιες της ψυχανάλυσης, 1964-1965, Εκδ. Κέδρος

ΖακΛακάν, Le Séminaire livre I, Les écrits techniques de Freud (1953-1954), Paris, Seuil

ΖακΛακάν, The Seminar of Jacques Lacan Book V, «Formations of the Unconscious», 1957-1958. Polity Publications