Ψυχιατρική και ψυχανάλυση

Με την ένταξη του σε μια οργανωμένη μάζα ο άνθρωπος κατεβαίνει πολλές βαθμίδες στην κλίμακα του πολιτισμού. Στην απομόνωση του ήταν ίσως ένα συγκροτημένο υποκείμενο, εντός της μάζας είναι ένας βάρβαρος, ένα ενστικτώδες ον.
Gustave Le Bon (1895)
Η ψυχολογική μάζα, κατά τον Λε Μπον, είναι μια πρόσκαιρη ύπαρξη που αποτελείται από ετερογενή στοιχεία, τα οποία έχουν στιγμιαία συνδεθεί μεταξύ τους, όπως ακριβώς τα κύτταρα του οργανισμού συνιστούν με την ένωσή τους ένα όν με εντελώς διαφορετικές ιδιότητες από αυτές του μεμονωμένου κυττάρου1. Ο Φρόυντ, εκ των υστέρων, προσθέτοντας στην Ψυχολογία των μαζών την ανάλυση του Εγώ, επισημαίνει την απουσία της σημασίας του απωθημένου στην παραπάνω θεώρηση2. Ο Λακάν στη συνέχεια θα θέσει το ερώτημα της συμβολής αλλά και της επίπτωσης του λόγου. Αλλά ποιού λόγου και τίνος;
Που συναντιούνται τα υποκείμενα ενός ακραία μαζικού εγκλήματος στην Κρήτη3, που νοηματοδοτείται πολιτισμικά ως βεντέτα, ενός ολικού κοινωνικού γεγονότος, κατά τον Marcel Mauss4, με τους ασθενείς των ασύλων του Goffman5;
Επί τρία συναπτά έτη, η ομάδα Ψυχιατρική και Ψυχανάλυση, αναζητά τη συλλογιστική της κλασικής ψυχιατρικής, άλλοτε ψηλαφώντας την ίδια της την ιστορία και άλλοτε ακολουθώντας τα χνάρια της κλινικής των «κλασικών» (Bleuler, Clerambault, Deutsch, Ey, Freud, Jaspers, Kraepelin, Lacan κ.α.) με σκοπό το ενδεχόμενο μιας εκ νέου συνάντησης, που θα επιτρέψει την επεξεργασία των μειζόνων ερωτημάτων που θέτει η ίδια η κλινική πράξη.
Εφέτος, θα μας απασχολήσουν τα παράδοξα της ομιλίας, τα ερωτήματα περί της βίας και η παράδοξη πίστη στην θεραπευτική απάντηση της υφέρπουσας βίας, της αυταρχικής υποβολής ενός κυρίαρχου λόγου, εντός του ολοπαγούς ιδρύματος, εκτός του λόγου του υποκειμένου και επί της κοινωνίας.
Βιβλιογραφία: 1.Gustave Le Bon (1997). Η Ψυχολογία των μαζών, Θεσσαλονίκη, Ζήτρος. 2.Sigmund Freud (2014). Ψυχολογία των μαζών και ανάλυση του Εγώ, Αθήνα, Πλέθρον. 3. Α. Τσαντηρόπουλος & Ε. Κωνσταντόπουλος (2015). 4.Συλλογική μνήμη και τραύμα σε μια ορεινή κοινότητα της Κρήτης. 5. Ανθρωπολογική-Ψυχαναλυτική προσέγγιση, Ελληνική Εταιρία Εθνολογίας. 6. Μauss Marcel (1979). Sociologie et Anthropologie. 7. Ervin Goffman (1994). Άσυλα, Τρίκαλα, Ευρύαλος